مقدمه
بورس به عنوان یکی از ارزشمندترین بازارهای مالی شناخته شده و برای سرمایه‌گذاران به ویژه آن‌ها که به دنبال حفظ ارزش دارایی خود در برابر تورم هستند، به‌عنوان یک محیط مناسب جهت کسب سود و افزایش سرمایه اولیه به شمار می‌آید. بورس با ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در طیف گسترده‌ای از صنایع، شرکت‌ها و بازارها، افراد را قادر می‌سازد تا از سرمایه‌‌ای اندک شروع کرده و با استفاده از دانش، تحلیل و شناخت به‌روز بازار، سرمایه خود را به‌طور قابل توجهی افزایش دهند.
در بورس، انواع اوراق بهادار مورد معامله قرار می‌گیرند که این تنوع به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد تا با توجه به میزان ریسک و بازده مورد انتظار خود، سبد سرمایه‌گذاری متنوع و سودآوری را تشکیل بدهند. با این رویکرد، بورس به‌عنوان یک پلتفرم معاملاتی پویا و متقابل برای عرضه و تقاضا عمل می‌کند، و بدین ترتیب فرصت‌های بی‌شماری برای حفظ ارزش زمانی پول، کسب سود و افزایش سرمایه برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود.
اما به نظر شما آیا در میان بازارهای مالی، بازاری را می‌توان یافت که سرمایه‌گذاری در آن ریسکی به همراه نداشته باشد؟ به طور کلی ریسک در تمامی سرمایه‌گذاری‌ها و در تمام بازارهای مالی وجود دارد. از این رو بر آن شدیم تا در این مقاله اطلاعات بیشتری در خصوص ریسک‌های رایج در بورس که لازم است از آن‌ها اجتناب کنید، در اختیارتان قرار دهیم.
1- اقدام به سرمایه گذاری با سرمایه اصلی خود
یکی از اشتباهات و ریسک‌های رایج در میان فعالان بازار سرمایه، ورود برخی افراد با سرمایه اصلی خود به این بازار مالی شناخته شده است. به طوری که برخی اوقات و به ویژه در بحبوحه افزایش قیمت‌ها در بورس در تابستان 98، شاهد این بودیم که بخشی از افراد حتی منزل و خودرو خود را نیز فروخته و با پول آن وارد بورس شدند. این در حالی است که این ریسک، یکی از مهلک‌ترین اشتباهات و ریسک‌هایی می‌باشد که ممکن است در چنین بازاری مرتکب آن شد. به طوری که بارها و در مقاطع زمانی گوناگون شاهد از بین رفتن بخشی یا حتی تمامی سرمایه زندگی افرادی که مرتکب چنین خطایی می‌شوند، بوده ایم.
بنابراین پیش از ورود به بازار سرمایه به خاطر داشته باشید که حتماً با بخشی از سرمایه مازاد خود اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنید تا در صورت از دست دادن آن، در روند عادی زندگی شما اختلالی ایجاد نگردد و سرمایه اصلی خود را از دست ندهید. همچنین لازم است بدانید که وام، سرمایه اصلی قرار داده شده در بانک، پول حاصل از فروش خودرو یا منزل یا وسایل ضروری خانه، جزء سرمایه اصلی هر فرد به حساب می‌آیند.
2- سرمایه گذاری بر روی یک سهم خاص یا توصیه شده
بدیهی است که تک سهم بودن در بورس ممکن است کل سرمایه افراد را در معرض خطر و از بین رفتن قرار دهد. گفتنی است که از سوی دیگر چنانچه تعداد سهام و یا دارایی‌های داخل سبد از یک حد معین و کارشناسی شده بیشتر شود، کنترل و پایش عملکرد آن‌ها سخت شده و ممکن است سرمایه فرد را به خطر انداخته و یا با زیان همراه سازد.
به طور کلی در صورتی که با رعایت نکات لازم یک پورتفوی متنوع با هدف کنترل ریسک و افزایش سودآوری تشکیل شود، در صورت بروز ریسک و یا کاهش قیمت در یکی از دارایی‌ها، عملکرد کلی سبد سرمایه‌گذاری تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و بدین‌ترتیب ریسک کلی سبد کاهش می‌یابد.
بنابراین هنگامی که به دلیل علاقه شخصی به یک شرکت بر روی یک سهم سرمایه‌گذاری می‌کنید، فراموش می‌کنید که با هدف سرمایه‌گذاری و کسب سود اقدام به ورود به بازار سرمایه کرده‌اید. بنابراین، در طول زمان و در زمان افت قیمت آن سهم، گزینه‌ی فروش آن سهام را فعال کنید. به خاطر داشته باشید که با انتخاب یک پورتفوی متنوع مناسب و نگهداری بلندمدت آن‌ها، می‌توانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید.
3- عدم برخورداری از آموزش کافی برای فعالیت در بورس
به سبب وجود ریسک‌های متعدد و تاثیر برخی عوامل و متغیرهای کلان سیاسی و اقتصادی بر بورس ایران، کسب سود پیوسته در بازار سرمایه ملزم به داشتن مهارت بالایی است. چنانچه شانس موفقیت و کسب سود مستمر در چنین بازاری برای افرادی که درک عمیق و دانش تجزیه و تحلیل در بازار سرمایه را نداشته و صرفاً به توصیه فردی دیگر یک سهم را خریده و در زمان بالا رفتن آن اقدام به فروش آن کنند، بسیار اندک است.
به طوری که می‌بینیم که بخش قابل توجهی از سرمایه‌گذاران و سهامداران بورس نیز شناخت کافی نسبت به تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی، اقتصاد کلان، استراتژی‌های مالی و موارد این‌چنینی نداشته و چه بسا با اصطلاحات رایج در بازار سرمایه نیز آشنا نیستند.
به طور کلی یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های سرمایه گذاری در بورس که افراد و سرمایه‌گذاران فعال در بورس را تهدید می‌کند، این است که بدون آموزش مفاهیم ضروری و بدون شناخت، وارد این بازار شده و اقدام به سرمایه‌گذاری در آن کنند.
بنابراین به خاطر داشته باشید که افرادی که به دنبال کسب سود از سرمایه گذاری در بورس هستند، پیش از هر قدمی لازم است تا به خوبی آموزش دیده و با مسائل پایه‌ای سرمایه گذاری در این بازار پرریسک آشنا شوند.
4- غلبه هیجان و احساسات بر منطق در معاملات
یکی از مهلک‌ترین ریسک‌های سرمایه گذاری در بورس که افراد فعال در بازار سرمایه با آن می‌توانند سرمایه خود را نابود کنند، معامله از روی احساسات و هیجان است. اگر تنها قدری با مفهوم ترس و طمع در بازارهای مالی آشنا باشید به خوبی می‌دانید که این واقعیت که ترس و طمع در میان فعالان بازارهای مالی وجود دارد، کاملاً حقیقت دارد. منتهی نکته مهم آن است که افراد فعال در بورس به هیچ عنوان نباید اجازه دهند تا چنین احساساتی بر آن‌ها غلبه کرده و چگونگی معاملات آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.
5- عدم تعیین حد ضرر
یکی از رایج ترین ریسک‌ها و اشتباهات فعالان بورسی، عدم تعیین حد ضرر و یا عمل نکردن به آن برای معاملاتشان است. در اینجاست که در می‌یابیم که آموزش کافی و داشتن علم تجزیه و تحلیل و عمل به آن‌ها در بازار سرمایه برای کسب سود امری ضروری است. بنابراین برای جلوگیری از زیان در معاملات، به خاطر داشته باشید که در هنگام خرید هر سهم، یک حد ضرر نیز برای آن تعیین کنید.
اگر به خوبی با این مفهوم آشنایی ندارید باید بدانید که منظور از حد ضرر این است که اگر سهم مدنظر شما به مقدار مشخصی از ضرر که قبلاً توسط خود شما تعیین گردیده برسد، لازم است تا اقدام به فروش آن سهم در آن قیمت کنید تا از ضررهای بیشتر در معامله خود اجتناب کنید. تعیین حد سود و حد ضرر قسمت مهمی از مدیریت ریسک است که باید به آن پایبند باشید.
به طور مثال فرض کنید که شما برای سهمی که به تازگی خریداری کرده اید، حد ضرر 15 درصدی تعیین کرده‌اید. این یعنی شما حاضرید تنها تا 15 درصد ضرر را در این سهم تحمل کنید.
( برای مشاهده مقالات آموزشی بیشتر کلیک کنید )
